Michael Cunningham
Specimen Days
roman, 2005, 305 blz.
A novel, staat er op de omslag. Maar op het eerste gezicht lijkt het een bundeling van drie langere verhalen, novellen.

In the Machine is een ontroerend spookverhaal dat zich afspeelt in de tijd van de industriële revolutie. Een verhaal over kinderlijke onschuld en verwondering. En over opoffering.

The Children's Crusade is een soort detectiveverhaal dat zich afspeelt in het heden. Kinderlijke onschuld uit zich op een dodelijke manier.

Like Beauty speelt zich af in de toekomst. In een vervallen maatschappij worden buitenaardse immigranten behandeld als derderangs burgers. En niet alleen zij zijn hun bestaan niet zeker.

Je kunt elk verhaal los lezen, maar er is veel dat de verhalen verbindt. Alledrie spelen ze helemaal of gedeeltelijk in New York. Dezelfde lokaties en voorwerpen keren in elk verhaal terug. Gebeurtenissen in het ene verhalen hebben gevolgen die doorwerken in het volgende verhaal. De poëzie van Walt Whitman is een belangrijk motief, en wordt door alle verhalen heen veelvuldig geciteerd.

In elk van de drie verhalen staan dezelfde drie personages centraal. Lucas, een jongen van een jaar of dertien, en twee volwassenen, Catherine en Simon. Elk is de verteller van een van de drie verhalen. Dezelfde personages, maar steeds in een andere rol. Catherine is in het eerste verhaal een jonge vrouw die werkt als naaister in een fabriek. In het derde verhaal is ze een buitenaards wezen.

Als je van wat verderaf kijkt zie je dat de drie verhalen samen een geheel vormen. Alles draait om de liefde voor het leven, en om het behoud van de menselijkheid. In het eerste verhaal verworden de mensen tot radertjes in de grote machine die industrialisatie heet. In het tweede verhaal is het duidelijk dat de verworvenheden van die industrialisatie kwetsbaar zijn. Er is een redeloos verzet tegen de rol die de mens is opgedrongen. In het derde verhaal is de maatschappij vervallen in chaos, en gaan de mensen, of wat daar voor doorgaan, op zoek om hun menselijkheid terug te winnen. Dit is met recht een roman.

De schrijver, Michael Cunningham, schreef eerder onder andere de roman The Hours, waarvoor hij de Pulitzer Prize heeft gewonnen. Het zou me niet verbazen als ook Specimen Days veel waardering gaat oogsten. Dit is literatuur om in één adem uit te lezen.