Geert Mak
Hoe God verdween uit Jorwerd
1996, 2004, 367 blz.
Anders dan de pakkende titel doet vermoeden (die titel verwijst slechts naar één hoofdstuk) gaat dit boek niet over de ontkerkelijking van een dorp, maar over het verdwijnen van een complete manier van leven. Die manier van leven die al eeuwen nauwelijks was veranderd ging in een stille revolutie van slechts een halve eeuw te gronde. De hechte dorpsgemeenschap, wier leven draaide om het boerenbedrijf, viel uiteen toen het boerenbedrijf veranderde en de buitenwereld genadeloos het dorp binnendrong.

Geert Mak benadrukt hoe anders het dorpsleven was ten opzichte van het leven van de stad. Alle tegenstellingen in ons land vallen in het niet bij de tegenstelling tussen stad en platteland. Het leven op het Friese platteland heeft meer gemeen met het leven op het platteland elders in Europa dan met het leven in een Hollandse stad.

De revolutie in het dorpsleven heeft zich voltrokken zonder dat de mens in de stad daar weet van heeft, zonder dat de stadse media er over berichtten, onderworpen aan politiek die in de stad gemaakt wordt.

Jorwerd was een oud en tijdloos dorp tot het door de geschiedenis werd ingehaald. Geert Mak schreef met liefde en eerbied dit portret van het dorp en zijn bewoners, over hoe hun leven de laatste halve eeuw dramatisch veranderde. Het is een boek met een open einde. De toekomst is onzeker, maar er is hoop.

Een prachtig boek. Verplichte kost voor wie ons land wil begrijpen, niet alleen voor stedelingen.