Ik heb dit boek gelezen in Nederlandse vertaling: Op de omslag van mijn exemplaar staat een foto van Boris Karloff in z'n rol van het monster, uit de film die vrijwel niets met het boek te maken heeft. Het boek is vrij getrouw verfilmd door Kenneth Branagh in 1994. In de film uit 1931 is met veel spektakel de schepping van het monster te zien. Niets hiervan in het boek.

De stijl van het boek viel me nogal tegen. De helft van het proza bestaat uit het hoogdravende ach en wee van Frankenstein, die niet bepaald overkomt als een mens van vlees en bloed. Sowieso vind je in dit boek geen geloofwaardige dialogen. Elke uitspraak is gevat als een passage uit een verheven redevoering, met zeer gekunsteld taalgebruik, en doet nogal pathetisch aan. En de rest van het proza is niet veel beter. (Misschien nog eens versterkt door het gekunstelde taalgebruik van de vertaalster.) Toch is dit boek goed leesbaar. Als je al het geweeklaag van Frankenstein weg zou laten zou je de helft overhouden, maar toch is het boek, 222 pagina's in de Nederlandse pocketeditie, vlot te lezen, mede door de korte hoofdstukken. Je moet je even over het taalgebruik heen zetten, en dan is het boek best genietbaar. En het is leuk om een boek waaruit zo'n cultuurmythe is ontstaan eens te lezen.

Ik vind het moeilijk voor te stellen dat mensen daadwerkelijk door dit boek geschokt zouden zijn. Het boek is geschreven met de bedoeling de mens te laten griezelen, voortgekomen uit een avond met het lezen van spookverhalen door de auteur en haar vrienden. Weliswaar is het gegeven, in de tijd waarin het is geschreven, niet ongeloofwaardig, maar het verhaal mist de sfeer om te griezelen. Dat komt door het aanhoudende verheven bewoording, waarin geen plaats is voor de rauwe werkelijkheid.

Vergelijk dit met Wuthering Heights, het boek waarin Emily Brontë in 1847, zonder gebruik van monsters of geesten, wel een sfeer wist te creëren die nu nog de rillingen oproept bij de lezer. Misschien was dit taalgebruik, dit realisme, in 1818 nog niet ontwikkeld?

De roman, in het Engels aangeduid met 'novel' (nieuw) ontstond in de 18e eeuw, in contrast met de oudere 'romance'. Hierin ging het om de rationele mens, een afzetten tegen het bijgeloof van vroeger. De Gothic, begonnen met The Castle of Otranto uit 1764, was de tegenbeweging, terug naar het onderbewuste, en het lot dat zich niet door de wil van de mens buiten spel laat zetten. Frankenstein staat in die Gothic traditie.

Met schrijfstijl lijkt het verschil tussen Gothic en het realisme weinig te maken te hebben, meer met ideeën en thematiek.