Ted Chiang — Exhalation

Ted Chiang, Exhalation, 2019, 350 blz.
Gekocht: mei 2023, Van der Velde 1
Uitgelezen: juli 2023
★★★★☆

Dit is de twee bundel met sf-verhalen van Ted Chiang. De eerste, Stories of Your Life and Others is uit 2002. Ik kan de boeken moeilijk met elkaar vergelijken omdat het zo lang geleden is dat ik het eerste boek las.

Exhalation bevat negen verhalen, variërend in lengte van drie tot 111 bladzijden. Het eerste verhaal, The Merchant and the Alchemist’s Gate had ik eerder gelezen, in 2007, toen het verscheen als losse novelle.

De opzet van beide verhalenbundels is hetzelfde. Ted Chiang neemt een speculatief idee uit de sf, of uit de wetenschap van vroeger of nu, een idee dat als het waar zou zijn ervoor zou zorgen dat onze wereld en ons leven er heel anders uit zouden zien. En daar maakt hij een verhaal van. Vergis je niet, het zijn geen verhaaltjes als vehikel voor een idee. De verhalen zijn meesterlijk verteld, met goede dialogen, en de consequenties voor het leven in de alternatieve werelden zijn goed doordacht.

De ideeën achter de verhalen zijn gevarieerd, van typisch sf zoals tijdreizen, filosofisch zoals de kwestie van vrije wil, tot meer bizarre ideeën die ik nog niet eerder tegenkwam. Achterin het boek licht Ted Chiang alle verhalen toe, waarbij hij onder andere vertelt over de achtergrond van de ideeën, en hoe die leidden tot de verhalen.

De verhalen zijn vooral intellectueel prikkelend, boeiend, soms emotioneel wat afstandelijk. Maar dat laatste kan aan de lezer liggen.

Walter M. Miller Jr — A Canticle for Leibowitz

Walter M. Miller Jr, A Canticle for Leibowitz, 1959, 319 blz.
Gekocht: mei 2023, Bol.com
Uitgelezen: juli 2023
★★★★☆

Eén reden om boeken te lezen is escapisme. Een andere reden is de wereld te willen snappen. Deze tijd draait om klimaatverandering, een catastrofe die zich langzaam voltrekt, maar toch steeds sneller dan we dachten, een ramp van zo’n omvang dat ie gevoelsmatig niet is te bevatten.

Mij houdt het bezig. Dus ik lees er over. Ik lees non-fictie voor de feiten. Ik lees fictie om het onder ogen te zien.

A Canticle for Leibowitz gaat niet over klimaatverandering, maar over een maatschappij gebouwd op de ruïnes van een andere grote ramp, een kernoorlog. Het boek is uit 1959, het atoomtijdperk, en gebaseerd op ervaringen uit de Tweede Wereldoorlog. Thematisch echter laat het boek zich makkelijk vertalen naar de rampspoed van deze tijd.

Het boek bestaat uit drie delen. Elk deel beschrijft een periode. De periodes liggen ver uit elkaar. Met het eerste deel had ik moeite. Het stelde m’n geduld op de proef. Ik was niet betrokken. Ik kan niet zeggen dat het aan het boek lag. Het was vooral dat de personages in een denkwereld leven die ver van mij afstaat, en ik had tijd nodig me daar aan over te geven. Dus duurde het even voor ik de waarde van dit boek inzag. Het is een meesterwerk. Gun jezelf in het verhaal te komen. De laatste 150 blz heb ik in twee avonden gelezen.

Leesjaar 2023, eerste helft

Ik loop een half jaar achter met het bespreken van de boeken die ik heb gelezen. Dat ga ik niet meer inhalen. Ik geef een beknopt overzicht. (Voor de complete lijst, zie mijn leeslog 2023.) Sowieso kan ik me van veel boeken te weinig herinneren om er nog iets zinnigs over te zeggen.

Ik las acht romans. Hoogtepunt was De beesten van Gijs Wilbrink. Het boek Winterthur van Alexander Nieuwenhuis beloonde ik met vijf sterren, maar ik kan nu niet meer vertellen waar het over ging. Sea of Tranquility van Emily St. John Mandel viel wat tegen, vergeleken met haar eerdere Station Eleven. Knap geconstrueerd, maar uiteindelijk draait het verhaal om de clou, niet om de mensen. Mexican Gothic van Silvia Moreno-Garcia is prima vermaak als griezelverhaal, maar niet opzienbarend. Gateway van Frederik Pohl is een mooie sf-klassieker. Termination Shock van Neal Stephenson valt erg tegen. Een veel te langdradige thriller zonder enige diepgang.

Van de non-fictie noem ik alleen Rotterdam — Een ode aan de inefficiëntie van Arjen van Veelen, wellicht het waardevolste boek dat ik dit jaar tot nu toe las. Een kleurrijk portret van een stad, van de bewoners, van een hele wereld die mij vreemd is. Fascinerend, maar ik zou er niet kunnen wonen.

Rondje Onlanden

Donderdag 6 juli heb ik het rondje Onlanden gefietst.

Ik was nog nooit in het gebied geweest. De Onlanden is een prachtig natuurgebied. Ook de rest van de omgeving is schilderachtig, zoals het buurtschap Schelfhorst. Het is er heerlijk fietsen. Grotendeels vrijliggende fietspaden, ver weg van waar auto’s kunnen komen.

Vroeger, wanneer ik op ontdekking ging op de fiets, zat ik eerst op de kaart te kijken, uitzoeken waar ik precies langs zou kunnen. Kaart mee, en daar onderweg nog vaak op turen. Tegenwoordig hoeft dat niet meer. Je volgt gewoon de wegwijzers met nummers. Dat fietst lekker door, maar het besef van waar je nu precies bent gaat verloren.

De uitkijktoren heb ik gemist.

Ik heb maar een paar foto’s gemaakt.

Debian update

Linux is eigenlijk heel simpel, als je het net zo gebruikt als Windows. Gewoon de standaard-installatie van Debian, met de standaard toepassingen, en dan Office en een browser gebruiker.

Maar met zo’n systeem kan ik niet overweg. Ik wil altijd alles anders, allemaal dingen doen die niet standaard zijn, dus allemaal eigen software installeren, en de configuratie helemaal aanpassen tot het optimaal is voor mijn niet-standaard manier van werken.

Gewoonlijk is dat een proces van jaren, steeds een klein stukje, een klein onderdeeltje waar je voor het eerst mee begint te werken.

Tussendoor moet je wel je systeem bij de tijd houden. Bij mij ging dat lang vrij vlekkeloos. Automatische upgrades van Debian 8, naar 9, 10, 11. En dan wat details oplossen.

Maar bij de upgrade van Debian 11 naar 12 ging het mis. De upgrade liep vast, ik kon het niet oplossen. Ik moest of terug naar Debian 11, of een heel systeem opbouwen met Debian 12. Ik heb voor het laatste gekozen, want anders stel je de problemen alleen maar uit.

Dan volgen vele dagen van frustratie waarin je al die dingen die je in de loop van de jaren hebt aangepast weer aan de praat probeert te krijgen. Wat eerst een geleidelijk proces was moet nu allemaal tegelijk. En dan blijkt dat er bij zo’n nieuwe versie van Debian veel mechanismen waar je gebruik van maakte obsolete zijn. Moet je uitzoeken hoe je op een nieuwe manier hetzelfde voor elkaar krijgt.

En daarbij, die software die ik in de loop der tijd erbij heb gezet, dat komt ook uit allemaal verschillende soorten bronnen, met verschillende procedures, en verschillende plekken waar je iets aan de configuratie moet doen. In principe zou je dat moeten automatiseren (Infrastructure as Code). Niet handmatig iets installeren. Maar een procedure schrijven, een script, zeg maar, die heel de installatie met alles wat daarbij komt kijken uitvoert.

Een volgende keer zou je dan alleen die procedures moeten laten uitvoeren. Bij een systeem-upgrade werkt dat natuurlijk nooit volautomatisch, omdat het systeem is veranderd. Maar in principe is het een goede werkwijze, waar ik me nu in m’n frustratie weer helemaal niet aan gehouden heb.

Dag van de bouw

Gisteren was het Dag van de bouw. Ik bezocht de bouwkuip van het Groninger Hoofdstation.

Ursula K. Le Guin — The Wind's Twelve Quarters

Ursula K. Le Guin, The Wind’s Twelve Quarters — Stories, 1975, 304 blz.
Gekocht: september 2022, Van der Velde 3
Uitgelezen: januari 2023
★★★☆☆

Vrij vroege verhalen van Le Guin. Van deze schrijfster had ik meer verwacht. Er zitten een paar sterke verhalen tussen. Maar er zijn ook verhalen waar niet doorheen te komen is. Een enkel verhaal blijft langer in het geheugen hangen.

Isolation

Dan Coxon (samenstelling), Isolation — The Horror Anthology, 2022, 397 blz.
Gekocht: november 2022, Van der Velde 1
Uitgelezen: december 2022
★★★☆☆

De coronapandemie, contact vermijden. Isolement. Dat moest de inspiratie zijn voor de verhalen in deze anthologie. Dat idee komt niet echt uit de verf. Is er in griezelverhalen sowieso niet vaak sprake van een isolement, de mens afgesloten van de normale wereld?

Deze verzameling bevat goede en minder goede verhalen. Het meeste ben ik, vier maanden na het lezen, weer vergeten.

Jeffrey Kluger — Holdout

Jeffrey Kluger, Holdout, 2021, 336 blz.
Gekocht: december 2022, Van der Velde 3
Uitgelezen: december 2022
★★★★☆

Ik vond dit boek op de sf-afdeling van de boekhandel. Het verhaal speelt zich toevallig voor een groot deel af in het International Space Station, maar met sciencefiction heeft het niets te maken. Het is gewoon een goed geschreven, vlot, spannend boek, over mensen die het met gevaar voor eigen leven opnemen tegen de slechteriken.

Anjet Daanje — Het lied van ooievaar en dromedaris

Anjet Daanje, Het lied van ooievaar en dromedaris, 2022, 655 blz.
Gekocht: juni 2022, Van der Velde 3
Uitgelezen: november 2022
★★★★★

Een boek dat begint in de tijd en het Engeland van Emily Brontë, de schrijfster wier werk en leven de inspiratie vormden voor deze roman. Het leven is trager. De dood is nooit ver weg, en de doden laten zich niet altijd makkelijk begraven.

Niet Emily Brontë, maar de fictieve schrijfster Eliza May Drayden vormt de spil van het boek. Rond haar ontspinnnen zich elf verhalen, verhalen over mensen die dicht bij haar stonden, en over mensen die later leven, tot in de huidige tijd, maar wier eigen levens nog terug lijken te reiken naar dat van Eliza May Drayden.

Het is een prachtig boek. Vanaf de eerste bladzijde had het mij in z’n greep. Het is een dik boek, dat geduld vergt, maar nergens in de uitgestrekte passages verveel je je. Alles doet er toe. De opgave is je aan het ritme aan te passen, aan het tempo dat duidelijk trager is dan het leven nu. Pas je aan. Je wordt beloond.